Social life of the Safavid period from the perspective of Taḏkera-ye Naṣrābādi

Document Type : Research Article

Author

• Badrolsadat Alizadeh Moghadam

Assistant Professor of Payame Noor University

10.22067/jhc.v51i2.28078

Abstract

Biographies have a special place as a source of research in social history. Although the main focus of biographies is on the life and memoires of poets and orators, the peripheral information stated amidst the biographies can play an effective role in supplementing and sometimes correcting the information obtained from historical sources. Among the biographies of the Safavid period, Taḏkera-ye Naṣrābādi is of special importance both in terms of the abundance of biographies and the sheer volume of peripheral information, especially the author's painstaking effort to document the life of different segments of society. This article, which uses a library method and a descriptive-analytical approach, seeks to answer the question, “What role does Taḏkera-ye Naṣrābādi play in explaining the social situation in the Safavid period?” The findings suggest that although the social information in this work are presented indirectly amidst the biographies of poets and orators of this era, the author’s special attention to different classes of society, especially the general public, and their hobbies, beliefs and customs and social interactions, not only demonstrates the challenges facing different social strata of his era, but also males the book an invaluable resource of information that can shed light on various aspects of Safavid social life, especially its late period.

Keywords

• Social situation
• Taḏkera-ye Naṣrābādi
• Isfahan
• Safavid period

---

References

 آصف، محمد‌هاشم. رستم التواریخ. به ‌تصحیح میترا مهرآبادی. تهران: دنیای کتاب، 1382ش.

 

 اولئاریوس، آدام. سفرنامه. ترجمۀ احمد بهپور. تهران: ابتکار نو، 1365ش.

 

 بیگی حبیب‌آبادی، پرویز. تأملی در تذکرۀ نصرآبادی. تهران: امیرکبیر، 1386ش.

 

 تاورنیه، ژان باتیست. سفرنامه. ترجمۀ حمید ارباب شیرانی. تهران: نیلوفر، 1389ش.

 

ترکمان، اسکندر بیگ. عالم آرای عباسی. به‌ کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر، 1387ش.

 

جعفریان، رسول. «اصفهان قرن یازدهم از نگاه تذکرۀ نصرآبادی». آینۀ پژوهش، شمارۀ 44 (1376ش):55ـ60.

 

دلاواله، پیترو. سفرنامه. ترجمۀ شعاع الدین شفا. تهران: علمی و فرهنگی، 1370ش.

 

 روملو، حسن‌بیک. احسن التواریخ. به ‌تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: بابک، 1375ش.

 

صفوی، سام میرزا. تذکرۀ تحفۀ سامی. به ‌تصحیح رکن الدین همایون فرخ. تهران: اساطیر، 1384ش.

 

سبزواری، محمدباقر. روضة الانوار عباسی. به ‌تصحیح اسماعیل چنگیزی. تهران : میراث مکتوب، 1383ش.

 

سفرنامۀ ونیزیان. ترجمۀ منوچهر امیری. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1382ش.

 

سیوری، راجر، ایران عصرصفوی. ترجمۀ کامبیز عزیزی. تهران: مرکز، 1372ش.

 

سهیلی خوانساری، احمد. «تذکرۀ نصرآبادی». ارمغان، شمارۀ 10 (1316ش): 69ـ74.

 

شاردن، ژان. سفرنامه. ترجمۀ اقبال یغمایی. تهران : توس، 1374ش.

 

طهرانی، محمدشفیع. مرآت واردات. به ‌تصحیح منصور صفت‌گل. تهران: میراث مکتوب، 1383ش.

 

فلسفی، نصرالله. زندگانی شاه عباس اول. تهران: علمی، 1375ش.

 

فلاندن، اوژن، سفرنامه. ترجمۀ حسین نورصادقی. تهران: صادقی، 1376ش.

 

کارری، جملی. سفرنامه. ترجمۀ عباس نخجوانی. تهران: علمی و فرهنگی، 1348ش.

 

کمپفر، انگلبرت. سفرنامه. ترجمۀ کیکاوس جهانداری. تهران: خوارزمی، 1360ش.

 

گلچین معانی، احمد. تاریخ تذکره‌های فارسی. تهران: کتابخانۀ سنایی، 1363ش.

 

مته، رودلف. ایران در بحران. ترجمۀ حسن افشار. تهران: مرکز، 1393ش.

 

مته، رودلف. تفریحات ایرانیان. ترجمۀ مانی صالحی علامه. تهران: نامک، 1398ش.

 

منجم یزدی، ملاجلال. تاریخ عباسی یا روزنامۀ ملاجلال. به ‌کوشش سیف الله وحیدنیا. تهران: وحید، 1366ش.

 

مسرت، حسین. «ارزش و اهمیت تذکرۀ نصرآبادی». آینۀ پژوهش، شمارۀ 48 (1376ش):554ـ560.

 

مسرت، حسین. «تذکرۀ نصرآبادی دوباره ورق خورد». آینۀ پژوهش، شمارۀ 67 (1380ش):69ـ73.

 

موسی‌پور بشلی، ابراهیم. «تاریخ اجتماعی: رویکردی نوین به مطالعات تاریخی»، تاریخ و تمدن اسلامی، شمارۀ 6 (زمستان 1386): 141ـ155.

 

میرانصاری، علی و علی میرانصاری. «تذکره‌های دورۀ صفوی، منابعی ارزشمند برای شناخت شاعران موسیقی‌دان و نوازندۀ این دوره (907ـ1148ق/1502ـ1736)»، نامۀ فرهنگستان، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 53 (پاییز 1393): 52ـ61.

 

نصرآبادی، محمدطاهر. تذکرۀ نصرآبادی. تهران: اساطیر، 1378ش.

 

نصیری، محمدابراهیم بن زین‌العابدین. دستور شهریاران. تهران :بنیاد موقوفات افشار، 1373ش.

 

هنرفر، لطف‌الله. گنجینۀ آثار تاریخی اصفهان. اصفهان: زیبا، 1350ش.

 

Matthee, Rudi and Beth Baron. “Prostitutes, Courtesans, and Dancing Girls: Women Entertainers in Safavid Iran”. Iran and Beyond. Mazda Publishers Inc (2000): 121-150.

 

Matthee, Rudi. “Coffee in Safavid Iran: Commerce and ConsumptionAuthor” Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol.37, No.1 (1994):  1-32.

 

 Mahmoud Fotoohi, ”TADKERA-YE NASRABADI”, Iranicaonline. Org.