بررسی اسنادیِ شکل‌گیری باغ‌موزۀ چهل‌ستون اصفهان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکتری رشته پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

موزه‌ها به‌مثابۀ مراکز حفظ تاریخ و فرهنگ هر ملت، در دنیای واقعی به ‌صورت منفرد شناخته‌ نشده و نیازمند توصیف چندبعدی با زمینه‌های مؤثر زمانی، مکانی، تاریخی و اجتماعی هستند که سرگذشت آن‌ها را تا موزه شدن رقم‌زده‌اند. باوجودآنکه‌ این ناگفته‌ها، علاوه بر روشن کردن هویت موزه، پشتوانه‌ای بزرگ در هدایت جامعه و معرفی میراث تاریخی و فرهنگی است، کم‌تر  پژوهشی دربارۀ موزه‌ها صورت گرفته است.
این پژوهش به شیوه توصیفی_تحلیلی در پی دادن پاسخ به این پرسش است که روند تاریخی و اجرایی تبدیل باغ چهل‌ستون به موزه چگونه بوده است؟ گردآوری مطالب به شیوۀه کتابخانه‌ای و بر پایۀه اسناد رسمی دولتی است.
 اقدامات مؤثر در موزه شدن چهل‌ستون از زمان ظل‌السلطان قاجار تا دورۀ پهلوی را  می‌توان به سه دوره تقسیم کرد:  برای نخستین بار در زمان ظل‌السلطان چهل‌ستون به‌واسطۀ داشتن چند شیء گران‌بها مورد بازدید عمومی قرار گرفت، اما فکر برپایی یک موزۀ رسمی در آن از سال 1310 ش مطرح شد. سپس اقدامات اساسی و ترمیمی در حوزه‌های مختلف صورت پذیرفت و  این بنا توانست با مفهوم رسمی موزه به کار خود ادامه دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احتشامی، ابوالحسن. «چهل‌ستون». وحید، شمارۀ 62 و 63 (زمستان 1347): 135-140.
اسماعیلی، علیرضا. «باغ و عمارت چهل‌ستون در آیینۀ اسناد پهلوی اول». گلستان هنر، شمارۀ 12 (تابستان 1387): 69 -74.
ایران­نامه، «تخریب سنگ‌سازه‌های تاریخی در باغ­- موزۀ چهلستون». 10 فروردین 1390،
 https://drshahinsepanta.blogsky.com/1390/01/10/post-573 /
بدر، عاصفه و  فریناز فاتحی. چهلستون از کاخ تا موزه. اصفهان: نشر سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1398ش.
رستمیان، بهروز. «موزۀ چهل‌ستون». اصفهان: دانشگاه هنر اصفهان، 1368 ش.
جابری انصاری، حسن. تاریخ اصفهان. اصفهان: نشر بهی، 1378 ش.
روزنامۀ اخگر. سال چهارم، شمارۀ 724. 17 اسفند 1310.
روزنامۀ اخگر. سال نهم، شمارۀ 1195. 9 آذر 1315.
روزنامۀ چهلستون. سال اول، شمارۀ ششم. 29 مهر 1330.
روزنامۀ چهلستون. شمارۀ 501. 12 مهر 1327.
خداداد، مهناز و  فهیمه باب­حوائجی. «بررسی وضعیت خدمات اطلاع‌رسانی باغ‌ موزۀ دفاع مقدس شهر تهران». گنجینۀ اسناد. شمارۀ 1 (بهار 1394): 96-114.
خبرگزاری برنا. «پیشرفت 70 درصدی عملیات مرمت کاخ چهلستون اصفهان». 3 خرداد 1399، 1006143https://www.borna.news/fa/tiny/news-
خبرگزاری میراث آریا. «ویترین‌های جدید و اشیای تاریخی موزۀ کاخ چهلستون اصفهان رونمایی می‌شود». 15 بهمن 1397، chtn.ir/news/1397111523
رضایی شریف‌آبادی، سعید. «همکاری میان آرشیو، کتابخانه و موزه». گنجینۀ اسناد. شمارۀ 3 (پاییز 1386): 5-6.
رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم. آثار ملی اصفهان. تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی، 1352 ش.
رجایی، عبدالمهدی. اصفهان از نگاه اخگر. اصفهان: نشر سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1393 ش.
رجایی، عبدالمهدی. تاریخ اجتماعی اصفهان در عصر ظل السلطان از نگاه روزنامۀ فرهنگ. اصفهان: نشر دانشگاه اصفهان،1383 ش.
سیّد بنکدار، سیّد مسعود. تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی شهر اصفهان در دورۀ پهلوی اول. اصفهان: نشر سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری اصفهان، 1399 ش.
سپنتا، عبدالحسین. «ظروف ممهور به­مهر شاه ‌عباس در اصفهان». وحید. شمارۀ 7 (تابستان 1343): 12-16.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شماره 24511/297 تهران، مهرماه 1306.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 7791/290. تهران، تیرماه 1308.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 3489/291. تهران، اردیبهشت‌ماه 1309.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 4373/297. تهران، دی‌ماه 1310.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 977/291. تهران، اسفندماه 1310.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 4373/297. تهران، مردادماه 1310.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 37678/297. تهران، تیرماه 1314.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 15/291. تهران، اسفندماه 1320.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 1053/291. تهران، خردادماه 1321.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 99/293/97. اصفهان، مهرماه 1327.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 5215/293/97. اصفهان، شهریورماه 1330.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 341/264/97. اصفهان، شهریورماه 1330.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 659/264/97. اصفهان، مردادماه 1332.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. (ساکما). سند شمارۀ 276/264/97. اصفهان، شهریورماه 1338.
فیلدن، برنارد و یوکا یوکیلتو. «ارزش‌گذاری به‌منظور حفاظت». هفت شهر. شمارۀ 12 و 13 (پاییز 1382): 17-25.
کرزن، جورج. ایران و قضیه ایران. ترجمۀ غلام علی وحید مازندرانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1380.
کفیلی، حشمت. «تأثیر مطالعات مشترک در حوزۀ موزه‌ها و آرشیوهای اسناد». نشریۀ الکترونیکی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. شمارۀ 22 و 23 (بهار و تابستان 1393): 1- 2.
گدار، آندره.  آثار ایران. جلد 2-1. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1384ش.
میرخلف، علی‌اصغر. «قرآن‌ها و اشیاء وقفی کاخ چهل‌ستون». میراث جاویدان. شمارۀ  19 و 20 (پاییز و زمستان 1376): 109-104.
هنرفر، لطف‌الله. «کاخ چهل‌ستون». هنر و مردم. شمارۀ 121 (پاییز 1351): 3-31.
CAPTCHA Image