Tribal Outlook of the Seljuk Turkmen and its Contrast with the Iranian Landowning Pattern

Document Type : Research Article

Author

• Mohsen Morsalpour

University of Sistan and Baluchestan

10.22067/jhc.v0i0.58924

Abstract

The tribal outlook of the Turkmen and the Iranian Governance and Landowning have been two rival discourses in the Seljuk period, each one of which tries to expel the rival from the scene or to dominate the outlook of the other one. In tribal outlook, the governance belonged to the entire tribe and the governing household represented them in ruling. This type of outlook, whose major representatives were the Turkmen emirs, would restrict the power of the chief of the tribe to the tribal traditions. However, in the Iranian landowning pattern that was at first unknown to the Turkmen, the power was centered in the hands of the ruler. He had a transhuman status and was considered as the God’s shadow on earth; therefore, he had in his disposal the people’s properties and life and enjoyed absolute authority. The Iranian bureaucrats were the main promoters of this thinking and the conflict between the Turkmen emirs and the Iranian viziers is examinable in terms of the contradiction of two outlooks about the governance. The present article has considered the contradiction of these two outlooks among the most important components effective on the Seljuk’s governance structure and is intended to
examine the Seljuk’s tribal outlook, particularly the Turkmen emirs, and its contraction with the Iranian landowning pattern. According to the findings of this research, the Seljuk Ghuzzes in the beginning of their entering Iran had a thinking restricted to the tribal traditions paralleled with evasion from the [ruling] center. Despite the attempts made by the Iranian bureaucratic agents and the approval of the Seljuk Sultans, the Turkmen emirs’ tribal outlook became more conspicuously apparent after the Khwaja Niẓām al-Mulk’s period, which caused the weakening of the bureaucrats and continuous combat between the Seljuk princes and emirs.

Keywords

• Seljuks
• tribal outlook
• Iranian landowning pattern
• Khwaja Niẓām al-Mulk

---

References

ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، دار صادر، بیروت، 1385ق.

ابن جوزی، ابوالفرج، المنتظم فی التاریخ الملوک و الامم، تحقیق محمد مصطفی عبدالقادر عطا، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1992م.

ابن ظافر ازدی، اخبار الدول المنقطعه، تحقیق عصام مصطفی هزایمه و دیگران، موسسه حماده للخدمات و الدراسات الجامعیه، اردن، 1999م.

ابن فضلان، سفرنامه ابن فضلان، ترجمه ابوالفضل طباطبایی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1345.

باسورث، ک.ا، «بر آمدن سلجوقیان»، سلجوقیان، تألیف باسورث و دیگران، ترجمه یعقوب آژند، انتشارات مولی، تهران، 1380.

باسورث، ک.ا، تاریخ غزنویان، ترجمه حسن انوشه، امیرکبیر، تهران، 1362.

باسورث، ک.ا، «تاریخ سیاسی و دودمانی ایران» ، تاریخ ایران کیمبریج، گردآورنده ج.آ. بویل، ترجمه حسن انوشه، انتشارات امیر کبیر، تهران، 1385.

بارتولد، و، تاریخ ترک های آسیای میانه، ترجمه غفار حسینی، انتشارات طوس، تهران، 1376.

بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، 1357.

تاریخ آل سلجوق در آناطولی، تصحیح نادره جلالی، میراث مکتوب، تهران، 1377.

تاریخ سیستان، تصحیح ملک الشعرای بهار، پدیده خاور، تهران، 1366.

حسنین، عبدالنعیم محمد، ایران و عراق در دوره سلجوقی، ترجمه سید جمال موسوی و عبدالرحیم قنوات، انتشارات جهاد دانشگاهی، اصفهان، 1389.

حسینی، صدرالدین علی، اخبار الدوله السلجوقیه، تصحیح محمد اقبال، نشریات کلیه فنجاب، لاهور، 1933م.

خواندمیر، غیاث الدین، دستورالوزرا، تصحیح سعید نفیسی، انتشارات اقبال، تهران، 1356.

راوندی، محمد بن علی بن سلیمان، راحه الصدور، تصحیح محمد اقبال و محمد مینوی، امیرکبیر، تهران، 1364.

ساندرز،ج.ج، تاریخ فتوحات مغول، ترجمه ابوالقاسم حالت، امیرکبیر، تهران، 1361.

سومر، فاروق، اغوزها (ترکمن‌ها)، ترجمه آنادردی عنصری، انتشارات حاج طلایی، تهران، 1380.

عمادالدین کاتب اصفهانی، تاریخ دولت آل سلجوق، تصحیح یحیی مراد، دارالعلمیه، بیروت، 2004م.

فروزانی، ابوالقاسم، سلجوقیان از آغاز تا فرجام، انتشارات سمت، تهران، 1393.

فیرحی، داوود، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، نشر نی، تهران، 1386.

قفس اوغلی، ابراهیم، «پسران سلجوق»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره 109، سال 1353، صص127-118.

کاشغری، محمود، دیوان لغات الترک، ترجمه حسین محمد زاده صدیق، نشر اختر، تبریز، 1383.

کاهن، کلود، «برآمدن ترکان»، ترکان در ایران، ترجمه یعقوب آژند، انتشارات مولی، تهران، 1385.

کرمانی، افضل الدین ابوحامد، بدایع الازمان فی وقایع کرمان، به تصحیح مهدی بیاتی، دانشگاه تهران، تهران، 1326.

کلوزنر، کارلا، دیوانسالاری در عهد سلجوقی، ترجمه یعقوب آژند، امیرکبیر، تهران، 1381.

گروسه، رنه، امپراطوری صحرانوردان، ترجمه عبدالحسن میکده، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1379.

لمبتن، آن.ک.س، تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران، ترجمه یعقوب آژند، نشر نی، تهران، 1372.

لمبتن، آن.ک.س، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1377.

مجمل التواریخ و القصص، تصحیح ملک الشعرای بهار، کلاله خاور، تهران، 1366.

محمد بن ابراهیم، ذیل سلجوقنامه، تصحیح میرزا اسماعیل افشار، انتشارات اساطیر، تهران، 1390.

نظام الملک طوسی، سیاست نامه، به کوشش جعفر شعار، انتشارات امیرکبیر تهران، 1384.

نیشابوری، ظهیرالدین، سلجوقنامه، تصحیح میرزا اسماعیل افشار، انتشارات اساطیر، تهران، 1390.