در تشکیلات مالیه دوره قاجاریه، مفاصاحساب یکی از دفاتر مالی بود که پس از رسیدگی هیئتی از مستوفیان به حساب مالی حاکم یا صاحبجمع، به منزله تسویهحساب با دولت صادر میگردید. این پژوهش با رویکردی تطبیقی، آمار و ارقام مفاصاحساب ولایت شاهرود و بسطام سالهای ۱۲۹۴ق و ۱۲۹۵ق را با دستورالعمل جمع و خرج همان دوره را مقایسه میکند تا میزان انطباق آن با عملکرد مالی حاکم ارزیابی شود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اگرچه در بخش عایدات، انطباق کامل با ارقام مقرر در دستورالعمل وجود دارد، اما در بخش هزینهها، تفاوتهایی معنادار دیده میشود که ریشه در تصمیمات دولت مرکزی و اقتضائات اداری–نظامی منطقه دارد. دیگر اینکه انطباق عملکرد مالی به ویژه در بخش هزینهها همیشه به معنای هزینهکرد واقعی منابع نیست. بلکه احتمال دخل و تصرف در منابع از طریق سندسازی وجود دارد. از این رو، برای ارزیابی صحیح عملکرد مالی حکام، تحلیل دقیق اسناد و مقایسه آنها با منابع دیگر ضروری است.
حسینی, سید مصطفی . (1404). بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق). تاریخ و فرهنگ, (), -. doi: 10.22067/jhistory.2025.93530.1379
MLA
حسینی, سید مصطفی . "بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق)", تاریخ و فرهنگ, , , 1404, -. doi: 10.22067/jhistory.2025.93530.1379
HARVARD
حسینی, سید مصطفی. (1404). 'بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق)', تاریخ و فرهنگ, (), pp. -. doi: 10.22067/jhistory.2025.93530.1379
CHICAGO
سید مصطفی حسینی, "بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق)," تاریخ و فرهنگ, (1404): -, doi: 10.22067/jhistory.2025.93530.1379
VANCOUVER
حسینی, سید مصطفی. بررسی انطباق عملکرد مالی حاکم شاهرود و بسطام با دستورالعمل دولتی بر اساس کتابچه مفاصاحساب (1294 - 1295 ق). تاریخ و فرهنگ, 1404; (): -. doi: 10.22067/jhistory.2025.93530.1379
)
ارسال نظر در مورد این مقاله